संस्कृत साहित्य के महत्वपूर्ण प्रश्न
संस्कृत साहित्य भारतीय संस्कृति और परंपरा का अभिन्न हिस्सा है। प्राचीन काल से लेकर आधुनिक युग तक, संस्कृत साहित्य में अनेक महाकाव्य, खंडकाव्य, नाटक, काव्यशास्त्र और दर्शन ग्रंथों की रचना हुई है। शिक्षक भर्ती परीक्षाओं जैसे MPTET, UPTET, CTET, UP-TGT, JTET, REET एवं अन्य प्रतियोगी परीक्षाओं में संस्कृत साहित्य से संबंधित प्रश्न पूछे जाते हैं। इसलिए, यदि आप इन परीक्षाओं की तैयारी कर रहे हैं, तो संस्कृत साहित्य के महत्वपूर्ण प्रश्नों का अध्ययन करना अत्यंत आवश्यक हो जाता है।
इस आर्टिकल में हम आपको संस्कृत साहित्य से जुड़े महत्वपूर्ण प्रश्न-उत्तर प्रदान कर रहे हैं, जो परीक्षा की दृष्टि से उपयोगी साबित होंगे। यह अध्ययन न केवल आपकी परीक्षा की तैयारी को सशक्त बनाएगा, बल्कि संस्कृत साहित्य की गहराई को समझने में भी आपकी सहायता करेगा। आइए, इन महत्वपूर्ण प्रश्नों पर एक नजर डालते हैं।
Sanskrit Sahitya Question Answer
प्रश्न1 कालिदास (Kalidas) कृत रूपकानां संख्या ?
उत्तर- 3
प्रश्न2 शिवराजविजये शिव इत्यस्य तात्पर्य ?
उत्तर- शिवाजी
प्रश्न3 भवभूते आश्रयदाता क: ?
उत्तर- यशोवर्मा
प्रश्न4 “समय एव करोति बलाबलं”पंक्ति अस्ति ?
उत्तर- शिशुपालवधस्य
प्रश्न5 भव्यं रक्षति भवितव्यता कस्य रूपकस्य पंक्ति अस्ति?
उत्तर- मुद्रा राक्षसस्य
प्रश्न6 रामायणे सर्वाधिक श्लोक अस्मिन् काण्डे अस्ति ?
उत्तर- युद्धकाण्डे
प्रश्न7 वीरदत कस्य पिता आसीत ?
उत्तर- दण्डीन:
प्रश्न8 मुद्राराक्षसस्य नायक: क: ?
उत्तर- चाणक्य
प्रश्न9 तावद् भा भारवेर्भाती यावनमाघस्य नोदय: कस्य उक्ति?
उत्तर- धनपालस्य
प्रश्न10 नास्ति पुत्रसम:प्रिय: कस्मिन् महाकाव्ये पंक्तीयं ?
उत्तर- रामायणे
प्रश्न11 सुग्रीवस्य भार्या आसित ?
उत्तर- रूमा
यह भी जाने – शरीर के अंगों के नाम संस्कृत में
प्रश्न12 वाल्मीकि रामायणे कस्य छंदस्य प्रधानता अस्ति ?
उत्तर- अनुष्टुप
प्रश्न13 वरदा नदी वर्णीतं अस्ति ?
उत्तर- मालविकाग्निमित्रे
प्रश्न14 छन्दक कस्य पात्रम् अस्ति ?
उत्तर- बुधचरितस्य
प्रश्न15 दुःखं न्यासस्य रक्षणम् संबंधितों अस्ति ?
उत्तर- स्वप्नवासवदतम
प्रश्न16 मृच्छकटिके बौद्धभुक्षुकस्य नामासीत ?
उत्तर- संवाहक
प्रश्न17 उतररामचारिते चंद्रकेतो: सारथि अस्ति ?
उत्तर- सुमन्त्र
प्रश्न18 भवभूते: प्रकरणं अस्ति ?
उत्तर- मालतीमाधव
प्रश्न19 उत्तररामचरितस्य पञ्चम् अंकस्य नामस्ति ?
उत्तर- कुमारविक्रम
प्रश्न20 ब्राह्मण नायकोस्ति ?
उत्तर- मृच्छकटिके
प्रश्न21 संस्कृत के आदि महाकाव्य कौन-कौन से हैं?
उत्तर: रामायण (महर्षि वाल्मीकि) और महाभारत (महर्षि वेदव्यास)।
प्रश्न22 महाकवि कालिदास द्वारा रचित महाकाव्य कौन-कौन से हैं?
उत्तर: रघुवंशम् और कुमारसंभवम्।
प्रश्न23 संस्कृत साहित्य के किस ग्रंथ को ‘पंचम वेद’ कहा जाता है?
उत्तर: महाभारत।
प्रश्न24 अभिज्ञानशाकुंतलम् नाटक के रचयिता कौन हैं?
उत्तर: महाकवि कालिदास।
प्रश्न25 संस्कृत के प्रसिद्ध पंचकाव्य कौन-कौन से हैं?
उत्तर:
- कुमारसंभवम् (कालिदास)
- रघुवंशम् (कालिदास)
- शिशुपालवधम् (माघ)
- किरातार्जुनीयम् (भारवि)
- नैषधीयचरितम् (श्रीहर्ष)
प्रश्न26 संस्कृत का प्रथम नाटक कौन-सा माना जाता है?
उत्तर: भास द्वारा रचित स्वप्नवासवदत्तम्।प्रश्न27 पंचतंत्र के रचयिता कौन हैं?
उत्तर: विष्णु शर्मा।प्रश्न28 हितोपदेश किसके द्वारा रचित ग्रंथ है?
उत्तर: नारायण पंडित।प्रश्न29 ‘मालविकाग्निमित्रम्’ नाटक के रचयिता कौन हैं?
उत्तर: महाकवि कालिदास।प्रश्न30 मेघदूतम् की रचना किसने की थी?
उत्तर: महाकवि कालिदास।
For The Latest Activities And News Follow Our Social Media Handles:
- Facebook: ExamBaaz
- Twitter: ExamBaaz
- Telegram: ExamBaaz Study Material