CTET Sanskrit Pedagogy PYQ’s: विगत वर्षों में पूछे गए संस्कृत पेडगॉजी के इन सवालों का निकाले हल, और जांचे में अपनी तैयारी

Spread the love

Sanskrit Pedagogy Previous Year Question For CTET: केंद्रीय माध्यमिक शिक्षा बोर्ड (CBSE) के द्वारा आयोजित की जाने वाली केंद्रीय शिक्षक पात्रता परीक्षा (CTET 2022) की रजिस्ट्रेशन की प्रक्रिया जारी है जिसमें  शिक्षक बनने का सपना लिए लाखों युवा इस परीक्षा में शामिल होने के लिए आवेदन प्रक्रिया में शामिल हो रहे हैं यदि आपने भी अभी तक आवेदन नहीं किया है तो अंतिम तिथि से पूर्व अपने आवेदन ऑफिशल वेबसाइट पर जाकर जमा करें इस परीक्षा में शामिल होने वाले अभ्यर्थियों के लिए हम यहां नियमित रूप से परीक्षा के पाठ्यक्रम के अनुसार प्रैक्टिस सेट उपलब्ध करवा रहे हैं उसी संख्या को आगे बढ़ाते हुए आज हम ‘संस्कृत पेडगॉजी’ के प्रश्नों को लेकर आए हैं, जो विगत वर्षों में पूछे जा चुके हैं इसलिए इन्हें एक बार जरूर पढ़ लेवे.

संस्कृत पेडगॉजी के ऐसे सवाल जो पिछले वर्ष आयोजित परीक्षाओं में पूछे जा चुके हैं, अभी पढ़ें—Sanskrit pedagogy previous year question for CTET exam 2022

1. भाषाशिक्षणे बहिर्वेशन – परिकल्पनया (Output hypothesis) किम् आशयः ?

(a) प्रदर्शन (performance) प्रयोजनेन विद्यार्थिनः भाषा- अवबोधनम्

(b) प्रयोगार्थं भाषायाः भाषावैज्ञानिक-अवबोधः

(c) बालः कथं शिक्षते इति शिक्षकानां अवबोधः

(d) विविधप्रयोजनेन विद्यार्थिनां भाषाप्रयोगस्य सामर्थ्यः

Ans- d 

2. द्रुतपठनेन किम् आशयः ? 

(a) अवबोधनार्थं शीर्षकपठनम्

(b) उच्चस्वरेण पठनम्

(c) सूचनार्थं पठनम् 

(d) अर्थज्ञानस्य कृते पठनम्

Ans- d 

3. भाषाशिक्षणे अवबोध्य-निविष्टिना (Comprehensible input) किं सूच्यते ?

(a) विद्यार्थिनां स्व-आयु-अनुसारेण भाषा-अवबोधनम्।

(b) आयु-अनुसृत्य अवबोध्यं शिक्षणं पठनं च।

(c) विद्यार्थिनां स्वभाविक-भाषास्तराद किंचिद उन्नतभाषायां संलग्नत।

(d) विद्यार्थिनां नवभाषातः परिचयः तान् अवबोध्यकर्तुं प्रयासः ।

Ans- c 

4. शिक्षकः वृत्तपत्रात् एकं अनुच्छेदं चिनोति, विद्यार्थिनां समक्षम् अस्य द्विबारम् वाचनं करोति, तदन्तर सः तान् श्रवणमाश्रित्य तं अनुच्छेदं पुनर्रचनार्थं निर्दिशति ।

(a) अधोगामि प्रक्रमणम् (Top-down processing)

(b) उर्ध्वगामि प्रक्रमणम् (Bottom-up processing)

(c) रुपाधारित प्रक्रमणम् (Form-based processing)

(d) सूक्ष्मस्तरीयम् भाषाप्रक्रमणम् (Micro level language processing)

Ans- a 

5. व्याकरणिकसंरचनाविषये अवबोधनम् तस्याः प्रयोगः च-

(a) व्याकरणस्य प्रक्रियात्मकं ज्ञानम्

(b) व्याकरणस्य ज्ञानम

(c) भाषा ज्ञानम

(d) व्याकरणनियमानां अवबोधनम् अग्रिमे पुनर्प्रस्तुतिः च।

Ans- a 

7. भाषा- निविष्टयः ये सूचनाकेन्द्रिताः भवन्ति ते…… सन्ति-

(a) विषयवस्तु-केन्द्रिताः भाषानिविष्टयः

(b) विद्यार्थिना कथं भाषा प्रयुज्यते

(c) विद्यार्थिना निविष्टीनां प्रक्रमणम

(d) व्याकरणस्य आयामाः शब्दकोषानां प्रयोगः, उच्चारणम् इत्यादयः

Ans- a 

9. अधोलिखितः निर्देशः कस्य लेखन-प्रकारमध्ये आयाति-

कल्पयतु भवान् एकं कथापात्रम् स्वदैनन्दिनीमध्ये स्वभावान् लिखतु।

(a) विवरणात्मकं लेखनम

(b) बाह्यकलनलेखनम (Extrapolative Writing)

(c) विश्लेषणात्मकं लेखनम

(d) कार्यालयीयलेखनम

Ans- b 

10. कुमारः उच्चारिते सति, पाठमध्ये वा ‘विवक्षा’ इति शब्दं अभिज्ञातुम् शक्नोति किन्तु स्वयम् प्रयोक्तुम् न शक्नोति । एवंविध शब्दावली किं कथ्यते ?

(a) सक्रिय शब्दावली

(b) क्लिष्टपदम्

(c) निष्क्रिय शब्दावली

(d) नवपदम्

Ans- c

11. लेखनस्य प्रभावकारिआकलनम् ध्यानं दद्यात् –

(a) विषयवस्तु (Content), व्याकरणनियमनः (Grammatical control), सुसंगतिः (Coherence) च।

(b) व्याकरणनियमनः भाषायाः धाराप्रवाहिता च ।

(c) परिशुद्धता वर्तनी च ।

(d) लेखनविषयः (Theme) वैशिष्ट्यम् (Characterisation), विषयवस्तु च ।

Ans- a 

12. आधारभूत-अन्तयैक्तिक-सम्प्रेषणात्मक कौशलेन (Basic Interpersonal Communicative Skills BICS) किं अभिप्रायः ?

(a) दैनन्दिन-अद्यतनप्रयोजनेनयुक्ता भाषा

(b) संप्रेषणात्मकप्रयोजनेनयुक्ता भाषां

(c) अमूर्तधारणार्थं विचारार्थं भाषा

(d) तकनीकि सम्प्रेषणात्मक परिवेशस्य कृते भाषा

Ans- a

13. एका शिक्षिका काञ्चित् त्रुटीन् उदाहृत्य, त्रुटिकर्त्तारम् अनुल्लेख्य च सम्भाषणे उच्चारणे च विद्यार्थिनां ध्यानं आकर्षति । एतत् सा प्रतिसप्ताहं करोति । सम्भाषणं उच्चारणं च परिष्कर्त्तुं सा किं करोति ?

(a) त्रुटि-विश्लेषणम् (Error analysis)

(b) दृष्टान्त-माध्यमेन उच्चारण-शिक्षणम् (Teaching Pronunciation through examples)

(c) संप्रेषण-कौशलम् (Communication skills)

(d) प्रतिपुष्टिः (Feedback)

Ans- d 

14. सञ्चयिनी मूल्याङ्कने (Portfolio  assessment) अधोलिखितेषु किम् सम्मिलिताः ?

(a) विविधप्रविधिभिः दत्तकार्यैः च आकलन-परिष्कारस्य तन्त्रबद्धविधयः ।

(b) भाषाशिक्षणाय रुपात्मक आकलनम् (Formative assessment)

(c) सुनिश्चितकालावधिमन्तरे विद्यार्थिना भाषाशिक्षणस्य दृष्टान्तानां तन्त्रबद्ध-सङ्ग्रहणम् ।

(d) भाषाशिक्षणस्य संकलनात्मकं ( Summative) रुपात्मकं च आकलनम्।

Ans- c 

15. एकस्याः लघुकथायाः शिक्षणक्रमे उपपाठस्य (Sub- text) निर्माणं भवति-

(a) लघुकथायाः संक्षिप्तीकरणम्।

(b) कथायाः घटनानां विचाराणां च क्रमबद्ध श्रवणम्।

(c) लघुकथामनुसृत्य विद्यार्थिषु लेखनाय सामर्थ्य-निर्माणम्।

(d) क्रमम अविचार्य कथायाः घटनानां श्रवणम्।

Ans- b

Read More:

CTET 2022 Sanskrit Pedagogy: संस्कृत पेडागोजी के ऐसे सवाल, जो सीटेट में आपके अंको बढ़ाएंगे अभी पढ़ें

CTET Sanskrit Grammar MCQ: जल्द होने वाला है सीटेट परीक्षा का आगाज, संस्कृत व्याकरण के इन सवालों से करें परीक्षा की पक्की तैयारी

यहां हमने आगामी सीटेट परीक्षा के लिए (Sanskrit Pedagogy Previous Year Question For CTET) ‘संस्कृत भाषा शिक्षण’ के महत्वपूर्ण सवालों का अध्ययन किया. CTET सहित सभी TET परीक्षाओ की ऐसी ही अन्य महत्वपूर्ण जानकारी प्राप्त करने के लिए आप हमारे टेलेग्राम चैनल के सदस्य जरूर बने। आप CTET परीक्षा से संबन्धित किसी भी जानकारी के लिए नीचे कमेंट करके अपने प्रश्न पूछ सकते है।.

Follow Facebook – Click Here
Join us on Telegram – Click Here
Follow us on Twitter – Click Here

Spread the love

Leave a Comment