CTET/UPTET Exam: अगर आप CTET और UPTET जैसी शिक्षक पात्रता परीक्षाओं की तैयारी कर रहे हैं, तो इस पोस्ट में हम आपके लिए संस्कृत शिक्षाशास्त्र (Sanskrit Pedagogy) से संबंधित महत्वपूर्ण प्रश्न लेकर आए हैं। संस्कृत शिक्षाशास्त्र एक महत्वपूर्ण विषय है, जिसमें शिक्षण विधियाँ, पद्धतियाँ और छात्र के मानसिक विकास से जुड़े सिद्धांतों पर आधारित प्रश्न पूछे जाते हैं।
इस आर्टिकल में हम उन प्रमुख प्रश्नों का अध्ययन करेंगे, जो संस्कृत शिक्षाशास्त्र के अंतर्गत CTET, UPTET जैसे प्रतियोगी परीक्षाओं में बार-बार पूछे जाते हैं। इसके अलावा, हम संस्कृत शिक्षण के सिद्धांत, प्राकृतिक एवं वैचारिक दृष्टिकोण, शिक्षक के कर्तव्य और भूमिका पर आधारित कुछ महत्वपूर्ण प्रश्नों को भी कवर करेंगे।
इस आर्टिकल को ध्यानपूर्वक पढ़कर आप संस्कृत शिक्षाशास्त्र के अंतर्गत होने वाली परीक्षा से संबंधित पूरी जानकारी प्राप्त कर सकते हैं और अपनी तैयारी को और सशक्त बना सकते हैं।
ये भी पढ़ें: संस्कृत पेडॉगोजी के अन्य महत्वपूर्ण MCQ’s यहाँ पढ़ें
संस्कृत पेडॉगोजी के महत्वपूर्ण प्रश्न (sanskrit pedagogy important question)
(1) ‘सुग्गाविधि’ अस्ति?
A. रचना विधि
B. पाठ्यपुस्तक विधि
C. लेखन विधि
D. सूत्र विधि
Ans – B
(2) व्याकरण शिक्षणस्य विधि नास्ति:?
A. आगमनम्
B. निगमन
C. विश्लेषणम्
D. संश्लेषणम्
Ans – C
(3) गद्यशिक्षणस्य विधि अस्ति?
A. निगमन विधि:
B. उद्बोधनम्
C. आगमन विधि:
D. सूत्र विधि
Ans – B
(4) शिक्षणविधि नास्ति:?
A. सूक्ष्म शिक्षणम्
B. व्याख्यानम
C. वाद् विवाद:
D. भाषणम्
Ans – D
(5) व्याकरण शिक्षणस्य प्रमुखा: विधय: सन्ति?
A. सहयोग विधि:
B. पाठ्यपुस्तक विधि:
C. भाषासंदर्भ विधि:
D. सर्वे
Ans – D
(6) पद्यशिक्षणस्य विधिरस्ति?
A. प्रवचन विधि
B. व्याख्यान विधि
C. तुलनात्मक विधि
D. अन्वय विधि
Ans – A
(7) सहयोगविधि: केन नाम्ना ज्ञायतें?
A. निगमन विधि
B. सहचार्य विधि
C. आगमन विधि
D. परायण विधि
Ans – B
(8) ध्वनि- संज्ञानेन अर्थावबोधन – प्रक्रिया-केन कौशलेन सम्बद्धा?
A. पठानेन
B. लिखनेन
C. श्रवणेन
D. भाणेनष
Ans – C
(9) भाषा मुख्यरूपेण भवंति?
A. मौखिकी
B. लिखिता
C. दृश्या
D. लेखाचित्रात्मिका
Ans – A
(10) विश्लेषणात्मक विधि: एका विधिरस्ति?
A. साहचर्य विधि
B. संयुक्त विधि
C. अनुकरण विधि
D. आगमन विधि
Ans – B
(11) ‘बोधविधि’ का मुख्य उद्देश्य क्या है?
A. छात्रों को संस्कृत व्याकरण सिखाना
B. संस्कृत के साहित्य से परिचित कराना
C. विद्यार्थियों के मन में संस्कृत के प्रति रुचि उत्पन्न करना
D. संस्कृत भाषा की शब्दावली का विस्तार करना
उत्तर – C
(12) ‘काव्यपाठ’ में मुख्यतः कौन सी विधि का प्रयोग होता है?
A. रचनात्मक विधि
B. सुनने और बोलने की विधि
C. काव्य विधि
D. प्रदर्शन विधि
उत्तर – B
(13) संस्कृत शिक्षण में ‘वाचन विधि’ का प्रमुख उद्देश्य क्या है?
A. छात्रों को लिखने के लिए प्रेरित करना
B. संस्कृत पाठों की मौखिक प्रस्तुति करना
C. संस्कृत शास्त्रों का अध्ययन करना
D. भाषा के उच्चारण पर ध्यान केंद्रित करना
उत्तर – D
(14) ‘वर्णमाला’ सिखाने में किस विधि का प्रयोग किया जाता है?
A. रचनात्मक विधि
B. चित्र विधि
C. विधिपूर्वक विधि
D. स्वर-व्यंजन विधि
उत्तर – D
(15) संस्कृत भाषा की पहली शिक्षा देने का सर्वोत्तम तरीका कौन सा है?
A. चित्र विधि
B. संवाद विधि
C. व्याकरण विधि
D. कहानी विधि
उत्तर – B
(16) ‘व्याकरण शिक्षण’ में किस सिद्धांत का अनुसरण किया जाता है?
A. संरचनात्मक सिद्धांत
B. भाषाई सिद्धांत
C. शैक्षिक सिद्धांत
D. संवादात्मक सिद्धांत
उत्तर – A
Related articles :
- संस्कृत व्याकरण नोट्स
- Sanskrit Online Test
- संस्कृत पेडॉगोजी Notes
- Sanskrit Vyakaran Quiz
- संस्कृत शिक्षण विधियां महत्वपूर्ण प्रश्न
- शरीर के अंगों के नाम संस्कृत में
- Names of Family Relationship In Sanskrit (संस्कृत में परिवार के नाम)
- संस्कृत साहित्य महत्वपूर्ण प्रश्न
- वृक्षों के नाम संस्कृत में
- संस्कृत के कवि और उनकी रचनाएँ
- Sanskrit Bhasha Kaushal Notes
- संस्कृत के प्रमुख महाकाव्य एवं खंडकाव्य
Mptet prathmik shikshak ke liye importent quition
Hello Ravi, we have published complete notes for MPTET please check this link – https://exambaaz.com/bal-vikas-notes-for-mp-samvida-varg-3/
thanks & regards
Team ExamBaaz
definitely… we are regular publish important notes for all TET Exams, For the latest update, please join us on telegram by this link- https://t.me/exambaaz
Sanskrit,bhasha liya hai
Mere selaction ke liye help kariyega pls sir